Het was de verwachting dat de Hoge Raad in maart de langverwachte uitspraak over het huidige box 3-stelsel en de herstelwet zou doen. Maar helaas was in het Financieel Dagblad op 26 maart jl. te lezen dat dit niet eerder dan augustus 2024 wordt. Hoe zat het ook alweer?
Kerstarrest en de spaarvariant
Het geruchtmakende Kerstarrest van eind 2021 leidde tot het oordeel van de Hoge Raad dat de Box 3-heffing in strijd was met het Europese Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens (EVRM). Dit resulteerde in aanpassingen aan de Box 3-systematiek, waarbij vanaf 2023 belasting wordt geheven over een fictief rendement in drie categorieën: banktegoeden, overige bezittingen en schulden. Dit wordt ook wel de spaarvariant genoemd.
De spaarvariant is ook het uitgangspunt voor de herstelwet. De herstelwet is van toepassing op de jaren 2017 tot en met 2022 waarvoor geen definitieve aanslag is opgelegd. Dat geldt bijvoorbeeld voor de belastingplichtigen die mee hebben gedaan aan het massaal bezwaar.
Adviezen aan de Hoge Raad
De uitgestelde uitspraak van de Hoge Raad moet de vraag beantwoorden of de spaarvariant ook in strijd is met het EVRM. In september 2023 gaf advocaat-generaal Wattel hierover advies aan de Hoge Raad, waarbij hij concludeerde dat de spaarvariant nog steeds in strijd is met het EVRM. Niet onbelangrijk, doorgaans worden de adviezen van de advocaat-generaal door de Hoge Raad ter harte genomen.
In februari 2024 publiceerde advocaat-generaal Pauwels zijn advies aan de Hoge Raad, waarin hij eveneens concludeerde dat het Box 3-stelsel niet voldoet aan het EVRM. Hij ging ook dieper in op de interpretatie van ‘werkelijk behaald rendement’. Het is mogelijk dat deze conclusies de reden zijn voor het langere uitstel van de uitspraak door de Hoge Raad.
Onzekerheid
Het blijft dus langer onzeker of de spaarvariant stand zal houden. Veel belastingaanslagen voor belastingplichtigen met Box 3-vermogen zijn nog niet definitief opgelegd door de Belastingdienst, met de bedoeling om bezwaar te voorkomen. Naar verwachting zullen de definitieve aanslagen vanaf 2021 pas na de uitspraak van de Hoge Raad worden opgelegd.
Toekomst van Box 3
Vorig jaar schetste demissionair staatssecretaris Marnix van Rij de contouren van een nieuw Box 3-stelsel in de ‘Wet werkelijk rendement Box 3’, waarbij het werkelijk rendement het uitgangspunt vormt. Het is de bedoeling dat dit nieuwe stelsel op 1 januari 2027 in werking treedt. Om deze datum te halen, moet het wetsvoorstel uiterlijk deze zomer naar de Tweede Kamer worden gestuurd. Dit lijkt, op z’n zachtst gezegd, nogal een uitdaging gezien het huidige politieke klimaat.
Een commissiedebat over de toekomst van Box 3 staat gepland op 18 april in de Tweede Kamer. Mogelijk zullen dan meer details over het vervolg bekend worden. We blijven de ontwikkelingen rondom Box 3 volgen en zullen u op de hoogte houden via onze blogs.